روش روباز یکی از روش های استخراج معادن سطحی است که ترجیحاً برای معادن فلزی و عمدتاً مس و آهن بکار برده میشود. در این روش استخراج به صورت پلهپله و تا عمقی از ذخیره معدنی که عملیات اقتصادی باشد، ادامه پیدا میکند.

در این روش از سطح معدن آنقدر باطلهبرداری میشود تا به ماده معدنی دسترسی حاصل شود. باطلههای روی ماده معدنی پس از برداشت باید عمدتاً به خارج از محدوده معدن منتقل شده و در آنجا انبار شوند. تنها آن بخش از این باطلهها که ممکن است در امر جادهسازی، ترمیم جادهها، پیسازی کارگاه ها و پرنمودن گودال مورداستفاده قرار گیرند در داخل محدوده معینی قرار میگیرند و برای مابقی حتماً باید در خارج از محدوده معدن محل خاص در نظر گرفت و به شیوه معینی دمپ نمود. انتخاب مکان و یا مکانهای خاص برای دمپ باطلهها نیاز به اطلاعات دقیق در مورد حجم باطلهبرداری و خصوصیات شیمایی و فیزیکی آنها دارد و از مواردی است که در بخش طراحی معدن باید مورد مطالعه قرار گیرد.
روش روباز در مقایسه با سایر روشهای استخراج از هزینه اولیه زیادی برخوردار است اما تولید بالا، تولید به ازاء هر پرسنل بالا و هزینه استخراج پائین به ازاء هر تن از مزایای عمده این روش است. روش روباز بدلیل استفاده از ماشینآلات بارگیری و حمل عظیمالجثه که از قدرت و ظرفیت زیاد برخوردارند و دارای تولید بالایی میباشد و برای معادن بزرگ که دارای شرایط ژئومکانیکی سخت و بسیار سخت است کاملاًمناسب میباشد و مورداستفاده قرار میگیرد، بویژه ذخایر عظیم که از عیار کم برخوردارند. ذخایر تودهای و ذخایری که به صورت رگه ضخیم یا لایه ضخیم اما به طور افقی یا شیب ملایم یا شیب تند از عمق تا سطح ادامه دارند مناسبترین ذخایر برای بکارگیری روش روباز میباشند. در روش روباز استخراج به طور غیرپیوسته صورت میگیرد یعنی دو سیستم بارگیری و حمل به طور منفک از هم عمل مینمایند. در بیش از ۸۰% معادن روباز در دنیا از شاول و تراک به عنوان ماشینآلات بارگیری و حمل استفاده میشود.
ارتفاع، عرض و شیب پلهها از پارامترهای مهم طراحی در استخراج معادن روباز میباشد و به طور عمده به میزان تولید، جنس سنگ و ماشینآلات حفاری، بارگیری و حمل و نقل بستگی دارد. شکل ۵ بعضی از مشخصهها را در یک معدن روباز نشان میدهد.
روشهای استخراج در معادن روباز :
روشهای استخراج با برشهای مستقیم (کنتوری یا جعبه ای countour mining یا countour strip mining :
این روش معمولا" برای استخراج ذغال به کار می رود و در مواردی کار
برد دارد که ماده معدنی بصورت لایه کمابیش افقی و در مناطق کوهستانی با دامنه های پرشیب واقع باشد.

روشهای استخراج پهنه ای (مسطحی Area mining method :
در این روش نیز مثل روش کنتوری استخراج بصورت برشهای جعبه ای که عمدتا" برای استخراج لایه ذغال انجام می شود و در مواردی که ماده معدنی به صورت لایه ای تقریبا" افقی و در دو طرف تپه نسبتا" مسطح رخنمون داشته باشد استفاده می شود در این روش ضخامت باطله نباید از 50 متر بیشتر باشد که با افزایش ضخامت لایه ماده معدنی این روش برای معادنی که بیش از 50 متر نیز یاطله برداری دارد نیز موزد استفاده قرار می گیرد که تبدیل به روش کنتوری می شود
روش کلاسیک استخراج روباز (پله ای یا گودبرداری open pit mining :
روش کلاسیک روباز در مورد کانسارهای تک لایه ای ، جند لایه ای و توده ای تا حدودی متفاوت است .
کانسارهای تک لایه ای : بسته به ضخامت باطله و لایه یک یا چند پله در باطله و ماده معدنی احداث می شود به گونه ای که پله های باطله به اندازه کافی جلوتر از ماده معدنی باشد.
کانسارهای چند لایه ای : در مواردی که کانسار مرکب از چندین لایه شیب دار باشد در مورد هرلایه پله جداگانه ای احداث می شود ، پس از آنکه پله مربوط به پایین ترین لایه آماده شد عملیات استخراجی آغاز می شود . بدیهی است پله های باطله برداری و استخراج لایه های مختلف بایستی به اندازه کافی از هم فاصله داشته باشد و عملیات استخراجی تا جایی ادامه می یابد که با توجه به نسبت خاکبرداری استخراج ماده معدنی مقرون به صرفه باشد:
کانسارهای توده ای : روش کلاسیک روباز عمدتا" برای استخراج کانسارهای توده ای به ویژه کانسارهای مس و آهن به کار میرود و در مواردی که کانسار به صورت توده ای با ابعاد مساوی و ضخامت مواد پوشاننده آن کم و یا در مورد کانسارهای توده ای با گستره وسیع حتی اگر در عمق قرار داشته باشد این روش بسیار مناسب است

روش استخراج کواری quarry mining :
روش کواری عمدتا" برای استخراج سنگها و مصالح ساختمانی از قبیل لاشه سنگ ، شن و ماسه ، گرانیت و سنگهای آذرین دیگر ، آهک و مرمر به کار می رود روش کواری در مورد مصالح لایه ای و توده ای متفاوت است.
مصالح لایه ای : مصالح لایه ای را بصورت پله های پر شیب (قائم) استخراج می کنند.
مصالح توده ای : نظیر سنگهای آذرین و آهکهای معمولی را به وسیله آتشباری ، سیم برش و به صورت پله پله استخراج می کنند و برای مصالح نرم مانند شن و ماسه مستقیما" از بیل مکانیکی ، بلدوزر و لودر استفاده می شود
.
